NGHỊCH LÝ CỦA THẤU SUỐT
Phạm Thị Hoài 26 tháng 2 lúc 19:42 ·
Trung Quốc đang triệt để thực
hành nền chuyên chính kỹ thuật số, tự hào về khả năng kiểm soát từng người dân
và nhất cử nhất động trong xã hội, như thể không có gì diễn ra dưới gầm trời
Trung Hoa mà chính quyền không thấu suốt. Song vì sao mãi đến ngày 20.01.2020,
tức sau gần hai tháng, Bắc Kinh mới thực sự nhận ra thảm họa và chính thức có
phản ứng, mặc dù đầu tháng 12.2019 các bệnh viện Vũ Hán đã tiếp nhận những bệnh
nhân viêm phổi bất thường đầu tiên và cuối tháng đó
đã biết rõ rằng virus corona chủng mới này có khả năng lây lan giữa người và
người?
Câu trả lời nằm ở nghịch lý của thấu
suốt: nhà độc tài dựng nên một hệ thống "trăm tai nghìn mắt", song
chính mình lại bị hệ thống đó biến thành điếc và mù. Ví dụ nổi tiếng là ngày
04.8.1958, trước những tin vui bội thu dồn dập khắp nơi gửi về, Mao khuyên dân
ăn mỗi ngày năm bữa vì không biết đổ lúa mì đi đâu cho hết. Dân theo lời, ăn
mỗi ngày năm bữa, đổ cả lương thực xuống ống máng và hố phân. Không đầy vài
tháng sau, Trung Quốc chứng kiến nạn đói thảm khốc nhất lịch sử thế kỉ 20.
Bệnh điếc và mù của Chủ tịch
Mao đang hiện ra ở Chủ tịch Tập. "Hồng bảo thư" của Mao bây giờ là
ứng dụng "Học Tập cường quốc" của Tập. Trong hệ thống giám sát và
kiểm duyệt của Tập, mọi tín hiệu "ngoài luồng" đều bị dập tắt. Mạng
xã hội không còn gửi nổi một tiếng nói cảnh báo nào đến tai nhà cầm quyền không
muốn nghe cảnh báo. Chương trình cảnh báo sớm lẽ ra là bắt buộc cho mọi hệ
thống đã hoàn toàn bị triệt tiêu. Như bàn tay chạm vào lò nung, song không có
cách nào gửi tín hiệu báo nguy lên não, người dân không còn phương tiện nào để
"mách" cho nhà cầm quyền về những điều đang thực sự diễn ra trong xã
hội. Đến khi Chủ tịch Tập được biết thì đã quá muộn. Chậm hai tháng, viêm phổi
Vũ Hán đã thành một đại dịch, đe dọa không chỉ nền kinh tế mà cả hệ thống chính
trị Trung Quốc. Đầu của mấy vị quan chức địa phương rơi xuống chỉ là một an ủi
rằng lỗi luôn ở kẻ khác, bởi nhà độc tài luôn anh minh thấu suốt, dù điếc và
mù.
(Rút từ bài "How the
Coronavirus Revealed Authoritarianism’s Fatal Flaw" [Virus corona đã tiết
lộ khuyết điểm định mệnh của chế độ độc tài] của Zeynep Tufekci trên trang The
Atlantic:
https://www.theatlantic.com/…/coronavirus-and-blind…/606922/)
https://www.theatlantic.com/…/coronavirus-and-blind…/606922/)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét